ชนชั้นต่างๆของสังคม

โครงสร้างชนชั้นของสังคม

แบ่งสมาชิกของสังคม เป็นลำดับชนชั้นตามระบบศักดินา ได้แก่ พระมหากษัตริย์ เจ้านาย ขุนนาง ไพร่ ทาส พระสงฆ์

5.1 พระมหากษัตริย์

กษัตริย์ทรงเป็นที่เคารพรักสักการะของปวงชน รวมทั้งการนำเอาลัทธิเทวราชาจากขอม และ ศาสนาพราหมณ์-ฮินดู มีผลทำให้พระมหากษัตริย์เปรียบเสมือนสมมติเทพ มีการเปลี่ยนแปลงกฎมณเฑียรบาลพระมหากษัตริย์ทรงไว้ซึ่งทศพิธราชธรรม และจักรวรรดิวัตร 12 ประการ

5.2 พระราชวงศ์หรือเจ้านาย

ยศของเจ้านาย มี 2 ประเภท คือ

1. สกุลยศ ได้รับตั้งแต่เกิด สกุลยศในสมัยอยุธยาตอนต้น ใช้คำว่า “เจ้า” เช่น เจ้าอ้าย เจ้ายี่

เจ้าสาม ต่อมาสมัยพระเอกาทศรถ ได้ปรากฏสกุลยศของเจ้านายมี 3 ชั้น คือ เจ้าฟ้า พระองค์เจ้า และหม่อมเจ้า

2. อิสริยยศ ได้รับพระราชทาน เนื่องจากรับใช้ราชการแผ่นดิน มักขึ้นต้นด้วยคำว่า “พระ”

เช่น พระราเมศวร พระบรมราชา สมัยสมเด็จพระนารายณ์ มี “เจ้าทรงกรม” เลิกใช้ในสมัยรัชกาลที่ 5

5.3 ขุนนาง เป็นชนส่วนน้อยในสังคม

ยศ หมายถึง ฐานะหรือบรรดาศักดิ์ เช่น สมเด็จเจ้าพระยา เจ้าพระยา พระยา พระ หลวง ขุน หมื่น

ตำแหน่ง หมายถึง หน้าที่ที่รับผิดชอบ เช่น สมุหพระกลาโหม สมุหนายก เสนาบดี ปลัดทูลฉลอง เจ้ากรม

ราชทินนาม หมายถึง นามที่ได้รับพระราชทาน เช่น มหาเสนายมราช จักรีศรีองครักษ์ พลเทพ

ศักดินา หมายถึง เครื่องกำหนดฐานะหรือความรับผิดชอบต่องานราชการ โดยครอบครองที่นา

มากน้อยตามศักดินา

5.4 ไพร่ เป็นพลเมืองส่วนใหญ่ของสังคมไทยทั้งชายและหญิง มีศักดินาระหว่าง 10-25 ไร่ ต้องขึ้น

สังกัดมูลนาย มิฉะนั้นจะไม่ได้รับการคุ้มครองจากกฎหมาย

ประเภทของไพร่

1. ไพร่หลวง คือ ไพร่ที่สังกัดประจำกรม มีหน้าที่เข้าเวรรับราชการเข้าเดือนออกเดือน (ปีหนึ่งทำงาน 6 เดือน)

2. ไพร่สม คือ ไพร่ที่พระมหากษัตริย์พระราชทานแก่ขุนนาง มีหน้าที่ทำงานตามที่มูลนายสั่ง

3. ไพร่ส่วย คือ ไพร่สมและไพร่หลวงที่ส่งของ (ส่วย) มาแทนการใช้แรงงาน

การเลื่อนฐานะของไพร่

1. มีความสามารถในการรบ

2. ไพร่นำช้างเผือกมาถวาย

3. ไพร่เปิดเผยการทุจริตของขุนนาง

4. ออกบวชและศึกษาพระธรรมจนจบเปรียญ แล้วลาสิกขาบทมารับราชการ

หลักเกณฑ์การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์

หลักเกณฑ์การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์

1. การแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์สากล

1.1 ประวัติศาสตร์สมัยโบราณ (Ancient History) หรือยุคโบราณ ตั้งแต่ 3,500 ปี ก่อนคริสต์ศักราชถึง พ.ศ. 476 เมื่อกรุงโรมศูนย์กลางของจักรวรรดิโรมันต้องพ่ายแพ้การรุกรานของพวกอารยชน

1.2 ประวัติศาสตร์สมัยกลาง (Medieval History) หรือยุคกลาง ตั้งแต่ ค.ศ. 476-1453 เมื่อกรุงคอนสแตนติโนเปิล เมืองหลวงของอาณาจักรโรมันตะวันออกต้องพ่ายแพ้แก่พวกเติร์ก ซึ่งนักประวัติศาสตร์บางคนเห็นว่าสมัยกลางน่าจะสิ้นสุดใน ค.ศ. 1492 ปีที่คริสโตเฟอร์ โคลัมบัสค้นพบทวีปอเมริกา

1.3 ประวัติศาสตร์สมัยใหม่ (Modern History) หรือยุคใหม่ เริ่มจาก ค.ศ. 1453 จนกระทั่งปัจจุบันและมีนักประวัติศาสตร์บางคนเห็นว่าประวัติศาสตร์สมัยใหม่ควรสิ้นสุดใน ค.ศ. 1945 ซึ่งเป็นปีสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 และต่อจากนั้นควรแบ่งเป็นประวัติศาสตร์ร่วมสมัย (Contemporary History)

1.4 ประวัติศาสตร์ร่วมสมัย หรือยุคร่วมสมัย ตั้งแต่ ค.ศ. 1945 จนกระทั่งปัจจุบัน

งย2. การแบ่งยุคสมัยของนักโบราณคดี

2.1 ยุคก่อนประวัติศาสตร์ แบ่งออกเป็น 4 ยุค คือ

ยุคหินแรก (Eolithic Age) → ยุคป่าเถื่อนมนุษย์ยังไม่นุ่งห่มเสื้อผ้า ใช้หนังสัตว์ปกปิดร่างกายเร่ร่อนหากิน

ยุคหินเก่า (Paleolithic Age) → เริ่มป้องกันตัวเอง ประดิษฐ์อาวุธ เช่น ขวานที่ทำจากหิน ค้อนไม่มีด้าม รู้จักใช้ไฟ รู้จักการนุ่งห่ม เก็บผลไม้กิน ล่าสัตว์

ยุคหินกลาง (Mesolithic Age) → เริ่มสร้างที่อยู่ด้วยไม้แทนการอยู่ตามถ้ำ ทำมีดจากหิน และฉมวกใช้ล่าสัตว์เป็นอาหาร มีความเชื่อทางศาสนา รู้จักการวาดรูปตามฝาผนังถ้ำ

ยุคหินใหม่ (Neolithic Age) → เริ่มรู้จักประดิษฐ์สิ่งของให้สวยงาม ตั้งหลักแหล่งตามลุ่มแม่น้ำ สร้างบ้านเรือน เพาะปลูก เลี้ยงสัตว์ มีความคิดทางศาสนา มีหลักฐาน เช่น แนวเสาหินในจีน อังกฤษ และบราซิล จัดเป็นต้นกำเนิดของแหล่งวัฒนธรรมลุ่มน้ำของมนุษย์ ได้แก่ อียิปต์ เมโสโปเตเมีย

2.2 ยุคประวัติศาสตร์ แบ่งออกเป็น 2 ยุค คือ

ยุคสำริด (Bronze Age) → เริ่มมีการประดิษฐ์สิ่งของเครื่องใช้จากโลหะสำริด (ทองแดง + ดีบุก) รู้จักการประดิษฐ์ตัวอักษร เกิดอารยธรรมบริเวณต่างๆ ได้แก่ เมโสโปเตเมีย จีน อินเดีย กรีกโบราณ และโรมัน

ยุคเหล็ก (Iron Age) → เริ่มใช้เหล็กมาทำอ าวุธและเครื่องมือที่แข็งแรงมากขึ้น

2.3 หลักเกณฑ์ของนักมนุษย์วิทยา คือ ผู้ศึกษาและฟื้นฟูอดีตของมนุษย์จากลักษณะทางกายและวัฒนธรรม โดยใช้เกณฑ์ของความก้าวหน้าที่สำคัญเป็นตัวกำหนด ดังนี้

การปฏิวัติเกษตรกรรม (คลื่นลูกที่ 1) ประมาณ 3,500 ปี ล่วงมาแล้ว มนุษย์รู้จักการเพาะปลูกตั้งถิ่นฐานอยู่เป็นชุมชน

การปฏิวัติอุตสาหกรรม (คลื่นลูกที่ 2) ประมาณ 250 ปี ล่วงมาแล้ว มนุษย์นำเครื่องจักรมาใช้แทนแรงงานคน ทำให้ผลิตได้มากขึ้น เร็วขึ้น และดีขึ้น

การปฏิวัติเกษตรกรรม (คลื่นลูกที่ 3) เริ่มประมาณปลายคริสต์ศตวรรษที่ 20 มนุษย์ติดต่อสื่อสารกันได้รวดเร็วทั้งภาพและเสียง

การเทียบศักราช

หลักเกณฑ์การเทียบศักราช

การหาปีจาก ม.ศ. เป็น พ.ศ.                    ม.ศ. + 621 = พ.ศ.       พ.ศ. - 621 = ม.ศ.

การหาปีจาก จ.ศ. เป็น พ.ศ.                    จ.ศ. + 1181 = พ.ศ.       พ.ศ. - 1181 = จ.ศ.

การหาปีจาก ร.ศ. เป็น พ.ศ.                    ร.ศ. + 2324 = พ.ศ.     พ.ศ. - 2324 = ร.ศ.

การหาปีจาก ค.ศ. เป็น พ.ศ.                    ค.ศ. + 543 = พ.ศ.     พ.ศ. - 543 = ค.ศ.

การหาปีจาก ฮ.ศ. เป็น พ.ศ.                    ฮ.ศ. + 1164 = พ.ศ.      พ.ศ. - 1164 = ฮ.ศ.

การหาปีจาก ฮ.ศ. เป็น ค.ศ.                    ฮ.ศ. + 621 = ค.ศ.       ค.ศ. - 621 = ฮ.ศ.