1. ศัพท์ทางพันธุศาสตร์บางคำที่ควรรู้จัก
จีน (gene)
- คือลักษณะทางพันธุกรรมซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของโครโมโซม
โครโมโซมของคนมี 23 คู่ และมีจีนอยู่ประมาณ 50,000
จีน
จีนเหล่านี้จะกระจายอยู่ในโครโมโซมแต่ละคู่และควบคุมการถ่ายทอดลักษณะไปสู่ลูกประมาณ
50,000 ลักษณะ
แอลลีล (allele)
- คือ จีนที่เป็นคู่เดียวกันเรียกว่าเป็น
แอลลีลิก (allelic) ต่อกัน
หมายความว่าแอลลีลเหล่านี้จะมีตาแหน่งเดียวกันบนโครโมโซมที่เป็นคู่กัน (homologous
chromosome)
เซลล์สืบพันธุ์ (gamete)
- หมายถึง เซลล์เพศ (sex cell) ทั้งไข่
(egg) และอสุจิ (sperm)
จีโนไทป์ (genotype)
- หมายถึง
จีนที่ควบคุมลักษณะของสิ่งมีชีวิต เช่น TT, tt, Tt
ฟีโนไทป์ (phenotype)
- หมายถึง
ลักษณะที่ปรากฏออกมาให้เห็นซึ่งเป็นผล จากการแสดงออกของจีโนไทป์นั่นเอง เช่น TT,
Tt มีจีโนไทป์ต่างกัน แต่มีฟีโนไทป์เหมือนกัน คือ เป็นต้นสูงทั้งคู่
ฮอมอไซโกต (homozygote)
- TT (homozygous dominant)
- tt (homozygous recessive)
- ลักษณะที่เป็นฮอมอไซโกตเราเรียกว่า “พันธุ์แท้”
เฮเทอโรไซโกต (heterozygote)
- หมายถึง คู่ของแอลลีลที่ไม่เหมือนกัน
เช่น Tt ลักษณะของเฮเทอโรไซโกต เรียกว่าเป็นพันธุ์ทาง
ลักษณะเด่น (dominant)
- คือลักษณะที่แสดงออกเมื่อเป็นฮอมอไซกัสโดมิแนนต์และเฮเทอโรไซโกต
ลักษณะด้อย (recessive)
- คือ
ลักษณะที่ถูกข่มเมื่ออยู่ในรูปของเฮเทอโรไซโกต และ
จะแสดงออกเมื่อเป็นฮอมไซกัสรีเซสซีฟ
ลักษณะเด่นสมบูรณ์ (complete dominant)
- หมายถึง การข่มของลักษณะเด่นต่อลักษณะด้อย
เป็นไปอย่างสมบูรณ์ทาให้ฟีโนไทป์ของฮอมอไซกัสโดมิแนนต์และเฮเทอโรไซโกตเหมือนกัน
เช่น TT จะมีฟีโนไทป์เหมือนกับ Tt ทุกประการ
กฎของเมนเดล
กฎข้อที่
1 ของเมนเดล (Law of segregation: กฎแห่งการแยก)
กล่าวว่า "แต่ละอัลลีลในคู่ของจีน จะแยกจากกันในระหว่างการสร้างเซลล์สืบพันธุ์"
กฎข้อที่ 2 ของเมนเดล
(Law
of independent assortment: กฎแห่งการรวมกลุ่มอย่างอิสระ) กล่าวว่า
"อัลลีลจากจีนแต่ละคู่จะเข้าคู่อย่างอิสระซึ่งกันและกัน
ในระหว่างการผสมพันธุ์"
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น