แผ่นดินไหว (Earthquake)

แผ่นดินไหว (Earthquake)เป็นปรากฏการณ์ที่เกิดจากการเคลื่อนทีของเปลือกโลกตามแนวระหว่าง
รอยต่อของแผ่นธรณีภาค ทำให้ชั้นหินขนาดใหญ่แตกหัก หรอ เคลื่อนตัว และถ่ายโอนพลังงานศักย์อย่าง
รวดเร็วให้กับพื้นที่อยู่ติดกันในรูปของคลื่นไหวสะเทือน

ศูนย์เกิดแผ่นดินไหว (focus) คือตำแหน่งที่เป็นจุดกำเนิดการไหวสะเทือนของแผ่นดินไหวลึกที่สุดที่วัดได้
อยู่ที่ระดับ 696 กิโลเมตร

จุดเหนือศูนย์เกิดแผ่นดินไหว (epicenter) คือ ตำแหน่งบนผิวโลกที่อยู่เหนือศูนย์เกิดแผ่นดินไหว

ศูนย์เกิดแผ่นดินไหวแบ่งเป็น 3 ระดับตามระดับความลึก ดังนี้

1.     แผ่นดินไหวที่มีศูนย์เกิด แผ่นดินไหวระดับตื้นจะเกิดที่ความลึกน้อยกว่า 70 กิโลเมตรจากผิวโลก

2.     แผ่นดินไหวที่มีศูนย์เกิดแผ่นดินไหวระดับปานกลางจะเกิดที่ความลึกระหว่าง 70 - 300 กิโลเมตร จาก
ผิวโลก

3.     แผ่นดินไหวที่มีศูนย์เกิดแผ่นดินไหวระดับลึก จะเกิดที่ความลึกมากกว่า 300 กิโลเมตร จากผิวโลก

คลื่นไหวสะเทือน พลังงานที่ถูกปลดปล่อยจากการเกิดจากแผ่นดินไหวจะอยู่ในรูปของคลื่นไหวสะเทือน 2
ชนิดได้แก่

1. คลื่นในตัวกลาง เป็นคลื่นที่เคลื่อนที่ แผ่นกระจายทุกทิศทุกทางจากศูนย์เกิดแผ่นดินไหว และเดินทาง
อยู่ในตัวกลางที่คลื่นเคลื่อนที่ผ่าน คลื่นในตัวกลางแบ่งเป็น 2 ชนิดคือ

        1.1          คลื่นปฐมภูมิ หรอคลื่น P เป็นคลื่นตามยาวคลื่น P มีความเร็วมากกว่าคลื่นชนิดอื่น เคลื่อนที่ผ่าน
ตัวกลางที่เป็นของแข็ง ของเหลวและแก๊สได้

        1.2          คลื่นทุติยภูมิ หรอคลื่น S เป็นคลื่นตามขวางคลื่น S เคลื่อนที่ผ่านได้เฉพาะตัวกลางที่เป็นของแข็ง
มีความเร็วน้อยกว่าคลื่น P

2.  คลื่นผิวน้ำ เป็นคลื่นที่เคลื่อนที่บนผิวโลกหรอใต้โลกเล็กน้อย เคลื่อนด้วยอัตราเร็วกว่าคลื่นในตัวกลาง
คลื่นผิวนามี 2 ชนิดคือ

         2.1          คลื่นเลิฟ (love wave) หรอคลื่น L เป็นคลื่นที่ทำให้อนุภาคของตัวกลางสั่นในแนวราบ บริเวณใกล้
กับผิวโลก โดยมีทิศทางตั้งฉากกับทิศทางการเคลื่อนที่ของคลื่น คลื่น L สร้างความเสียหายให้กับ
ฐานของอาคารและสิ่งปลูกสร้าง

2.2          คลื่นเรย์ลี (Rayleigh wave) หรอคลื่น R เป็นคลื่นที่ทำให้อนุภาคของตัวกลางเคลื่อนที่ในระนาบ
แนวดิ่งเป็นวง'รีในทิศทางเดียวกับการเคลื่อนที่ของคลื่นทำให้พื้นผิวโลกมีการสั่นขึ้นลง

เครื่องวัดความไหวสะเทือน (seismograph) เครื่องมือนี้จะบันทึกและวัดค่าการสันไหวต่างๆ ของฟืนโลกที่เกิดจากการเกิดแผ่นดินไหว มีกระดาษปนทึกความไหวสะเทือน (seismograph) โดยบนทึกเป็นกราฟ

แนวแผ่นดินไหว แนวรอยต่อที่สำคัญทีทำให้เกิด แผ่นดินไหวมี 2 แนวคือ

1.     แนวรอยต่อที่สำคัญล้อมรอบมหาสมุทรแปซิฟิค เป็นบริเวณที^,เกิดแผ่นดินไหวค่อนข้างรุนแรงและ
มากที่สุด ร้อยละ 80 ของการเกิดทั่วโลก เรียกว่า วงแหวนแห่งไฟ (Ring of Fire) ได้แก่ ญี่ป่น
ฟิลิปปีนส์ ตะวันตกของเม็กซิโก และตะวันตกเฉียงใต้ของสหรัฐอเมริกา

2.     แนวรอยต่อภูเขาแอลป์ในทวีปยุโรป และภูเขาหินมาลัยในทวีปเอเชีย เกิดแผ่นดินไหวร้อยละ 15
ของทั่งหมด ได้แก่ ประเทศพม่า อัฟกานิสถาน อิหร่าน ตุรกี และแถบทะเลเมดิเตอร์เรเนียนใน
ยุโรป